Prive

Het Teylers Huis

In het voorjaar van 2020 kreeg ik een mail van Jet Pijzel, een bekende naam als schrijfster van o.a. het boek over antieke poppenhuizen en pronkkeukens. Zij mailde over de voorgenomen bouw van een modelhuis. De summiere tekening toonde een langgerekt woonhuis, zoals bij grachtenpanden, met voorhuis, binnenplaats en achterhuis. In die tijd was ik nog herstellende van een ernstige hartaandoening en durfde zoiets groots niet aan, maar wilde graag mijn kennis delen. Bijna een jaar later zou ik er alsnog bij betrokken raken, toen teamlid Bert Aarts me om hulp vroeg bij het tegelwerk in de keuken.
En hoe toevallig: ik was net voor het eerst weer bezig met…. het betegelen van een oud-Hollandse Pronkkeuken voor mezelf. Het moest zo zijn…

Dus eind voorjaar 2021 naar het overleg met de teamleden: Steven, de bouwer van het kolossale huis, Gedo, een getalenteerde modelbouwer en liefhebber van spoorwegmodelbouw, mij beiden toen nog onbekend. Bert werkte toen vanuit huis i.v.m. corona. Jet Pijzel, gepensioneerd conservator van o.a. het Frans Halsmuseum, leidde het team als coördinator. Al snel merkte ik hoe gigantisch de taak was: het huis meet maar liefst 3,50 meter en er waren meer dan 11 kamers in te richten. Deadline: klaar voor 1 november! En iedereen was nog maar net begonnen, omdat er eerder geen bouwer te vinden was. Een heel pittige taak dus.

In mei besloot ik er vol voor te gaan en deed de aankleding van de kamers én de inkoop en/of het maken van het benodigde meubilair en accessoires. Voor elke poppenhuisliefhebber een droombaan. Al is dat meestal niet met zo'n strakke deadline: elke 2-3 weken kreeg ik twee andere kamers mee naar huis, helemaal kaal, om die vervolgens in te leveren met volle aankleding. Vloeren, plafonds, behang, lambrisering en raamkoven en heel veel verfwerk, elke dag weer verfwerk.

Verf met lijnolie

De verf werd geleverd door het Museum en is precies dezelfde verf die in het echte woonhuis werd gebruikt; prachtige kleuren, maar niet zo geschikt voor miniatuur: een acrylaat met lijnolie. Dat was even wennen, want waar acryl hobbyverf in 1-2 uur al droogt, duurde het met deze verf vaak 3-4 dagen, soms zelfs een volle week! En met zo'n strak schema is dat echt een probleem.
Dus heel veel planning, zodat de droogtijd het proces niet teveel verstoorde.

Gelukkig vond ik vrij snel hulp: kunstschilderes Simone Kasbergen nam al het marmerschilderwerk voor haar rekening en meer; miniaturist Kim Bensdorp leverde een eindeloze hoeveelheid curiosa, van mineralen en ertsen en koraal tot opgezette vogels, van keukengerei tot glaswerk en waterpomp. Bijna alle accessoires in het huis komen van hem af. Beide zijn bekenden van het Rembrandtprojekt.

Daarnaast werd ik met raad & daad bijgestaan door Jeffry Antonis, inmiddels ook een bekende miniaturist. Hij geeft o.a. workshops in Denemarken, ook zo'n broedstoof van miniaturisten. Bert Aarts en ik maakten graag gebruik van ons netwerk: Arjen Spinhoven werd benaderd voor het laserwerk van de vele ramen en deuren en Fred van Atelier Valkenbos heeft enorm veel werk verzet, niet alleen met de aanleg van elektra maar ook met het verven van al die tientallen ramen! Een heidens karwei, elk raam bestaat weer uit 5-6 lagen met een ingewikkeld kleurenschema.

Elke kamer heeft een eigen kleurschema. Jet Pijzel zocht de juiste behangmotieven uit die tijd en liet dat door een fotograaf in print zetten. Bij het restaureren werden soms resten teruggevonden en er werd ook kleuronderzoek van de vele verflagen over elkaar gedaan in het huis, dus soms was het duidelijk voor ons, soms was het een zoektocht. De prints -op stevig fotokarton- lieten zich niet zo makkelijk behangen als ons poppenhuisbehang, weer een uitdaging. Maar het effect is vaak erg mooi. Projektleider Maaike de Bie (mw Teylersmuseum) maakte een prachtige foto: zoek de verschillen!

Tenslotte was de eerste deadline: begin oktober alle kamers aangekleed.
Daarna moesten alle kamers tot één huis gebouwd worden en daarna verhuisde begin november alles naar het museumhuis in Haarlem, waar we nog een paar weken heel hard doorwerkten om er een plaatje van te maken. Inmiddels was ook mijn man Peter ingeschakeld voor de buiten-afwerking. Elke dag gezellig samen naar Haarlem en weer samen doodmoe naar huis. Met man en macht werd er ook in het grote huis gewerkt. Elke dag zagen we vorderingen, bij onszelf, bij het huis. Er werden grote kroonluchters opgehangen, er kwamen beeldschermen met uitleg-teksten, overal werd geverfd, schoongemaakt en ingericht.

Peter schuurde en verfde, het "mannetje" genoemd door bouwer Steven, werd hij al snel de "meester plamuurder" van het team. Jet hielp ijverig mee met alles wat op haar pad kwam, in afwachting tot zij eindelijk mocht gaan inrichten! Bert legde eindeloos veel steentjes en dakpannen, verwerkte meters dun lood, en ik kon de (profiel)latjes niet aanslepen. Raamluiken, plafondlijsten, kijkgat-afwerking. En 's avonds thuis verder met het maken van meubelstukken zoals de bedstede met groene gordijnen, knoppenkast, gemakkoffertje, lessenaars en het samenstellen van diverse stucwerk-plafonds. Dat waren ongezond lange werkdagen…

De kamer in Haarlem waar wij werkten ligt aan de straatkant, dus elke dag veel toeschouwers. Vooral 's avonds met het licht aan een echte bezienswaardigheid! Leuk hoor, die duimen omhoog, vaker naarmate het modelhuis vorderde. Het motiveerde ons allemaal om het af te krijgen. En tenslotte kwam de opleverdatum: 25 november, een feestmoment!

Zaterdag 27 november 2021 was de feestelijke openingsdag voor alle museum-medewerkers en werden we nogmaals gefeteerd. Dinsdag daarop kwam HKH Maxima voor de officiële opening en zij was heel geïnteresseerd, oprecht belangstellend, niet zo vreemd met het mooie Kleine Loo in eigen huis.

Tenslotte kon nog binnen de veranderende corona-maatregelen de publieksopening op 5 december 2021 plaatsvinden. Toen lag ik allang uitgeput en zwaarverkouden lekker onder mijn comfortabele dekbed, eindelijk weer tijd voor een goed boek. En een heel welverdiende rust!

Maar al halverwege december begon het te kriebelen, wie weet, een nieuw projekt?